Kontrola bezpieczeństwa żywności – krok w stronę przemysłu 4.0

Cyfryzacja kontroli bezpieczeństwa żywności to krok w stronę przemysłu 4.0. Aby zyskać dostęp do nowych możliwości i w pełni wykorzystać ich potencjał, firmy potrzebują technologii przemysłu 4.0, zwanego też czwartą rewolucją przemysłową. Nowoczesne rozwiązanie do monitorowania identyfikowalności da szczegółowy wgląd w dane i pozwoli szybko wytypować oraz wycofać wszystkie gotowe produkty oraz surowce powiązane z jakimkolwiek problemem dotyczącym jakości lub bezpieczeństwa.

Organizacja Narodów Zjednoczonych zaproponowała w 2015 roku siedemnaście Celów Zrównoważonego Rozwoju dla całego świata. Zostały one opisane jako „strategia na rzecz lepszej i bardziej zrównoważonej przyszłości dla nas wszystkich” – i mają zostać osiągnięte do 2030 roku. 21 Drugim ważnym priorytetem jest cel „Zero głodu”. Aby wykarmić światową populację, która według przewidywań wzrośnie do 10 miliardów przed 2050 rokiem, potrzebujemy zrównoważonych i bezpiecznych systemów produkcji żywności.22 Według Światowej Organizacji Zdrowia „Bezpieczeństwo żywności powinno być priorytetową kwestią zdrowia publicznego dla rządów, bo to one odpowiadają za politykę oraz ustawodawstwo w tym zakresie, a także za opracowywanie i wdrażanie efektywnych systemów bezpieczeństwa żywności”.

W miarę jak agencje rządowe (oraz wielkie sieci handlowe) wprowadzają coraz bardziej restrykcyjne normy i wymagają coraz bardziej szczegółowych informacji, zapewnienie zgodności z regulacjami dotyczącymi bezpieczeństwa żywności znacznie się komplikuje. Przestrzeganie tych zasad robi się jeszcze trudniejsze przez rosnące ryzyko związane z globalizacją pozyskiwania oraz dystrybucji żywności, a także nasilające się prawdopodobieństwo skażenia bądź wystąpienia chorób, które błyskawicznie rozprzestrzeniają się na całym świecie. Pokazuje to, że bezpieczeństwo oraz identyfikowalność żywności są teraz istotniejsze niż kiedykolwiek wcześniej – i prawdopodobnie z czasem będą dodatkowo nabierać na znaczeniu. Podejmowanie kroków, które zagwarantują bezpieczeństwo żywności – od surowców po gotowe produkty na stole konsumenta – musi być dla producentów żywności i napojów priorytetem.

Identyfikowalność łańcucha dostaw ma przede wszystkim umożliwić producentom żywności i napojów w pełni proaktywne podejście do bezpieczeństwa żywności. W miarę jak producenci wyznaczają lub aktualizują cele bezpieczeństwa żywności i napojów – obowiązujące zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz firmy – zintegrowanie identyfikowalności łańcucha dostaw jako kluczowego komponentu tych celów jest kwestią priorytetową, bo gwarantuje:

Gotowość do audytów jakości

Producenci mogą skonsolidować dane śledzenia w jednym miejscu i uzupełnić je przejrzystymi wizualizacjami. Takie informacje łatwo później udostępnić podczas audytu dostawcom, klientom oraz innym podmiotom zewnętrznym. Pomoże to zacieśnić współpracę w ramach organizacji, a także poza nią – z interesariuszami zarówno w górę, jak i w dół łańcucha dostaw.

Gotowość do wycofania produktów

Możliwość szybkiego śledzenia danych wstecz i wykrycia partii, serii, produktów pośrednich lub surowców, które są przyczyną problemu. Śledzenie w przód pozwala z kolei zidentyfikować wszystkie gotowe produkty, które mogą być skażone, a trafiły już do łańcucha dostaw. Następnie wystarczy zidentyfikować klientów dotkniętych problemem i poinstruować ich, aby usunęli określone produkty z półki.. Gdy nowe, bezpieczne produkty będą już gotowe, firma jest w stanie zadbać o uzupełnienie zapasów w sklepach. Proaktywne podejście umożliwia szybką i skuteczną reakcję oraz minimalizowanie niekorzystnych doniesień w mediach. Procedury, które mają na celu ograniczenie ryzyka dla klientów oraz wpływu potencjalnych problemów na działalność, przekładają się też na większe zaufanie klientów i konsumentów.

Budowanie bardziej niezawodnego łańcucha dostaw

Dążenie do przejrzystości łańcucha dostaw przy aktywnej współpracy z dostawcami przyniesie korzyści wszystkim podmiotom i wzmocni długoterminowe relacje. Dla mniejszych rolników wdrożenie technologii bywa wyzwaniem, ale jednocześnie może przynieść nowe szanse biznesowe. Identyfikowalne produkty zdobędą większy udział rynku, a konsumenci są bardziej skłonni zapłacić więcej,jeśli znają pochodzenie i skład artykułów.

Tworzenie nowych źródeł przychodu

Identyfikowalność może okazać się przewagą konkurencyjną i ułatwić wejście na nowy rynek. Firma będzie w stanie potwierdzić, że pozyskuje składniki oraz surowce w bezpieczny i całkowicie odpowiedzialny sposób. Identyfikowalność może też stać się częścią inicjatyw społecznej odpowiedzialności biznesu, pomóc osiągnąć większą transparentność i zdobywać zaufanie klientów.

Apetyt klientów na informacje o jedzeniu ciągle rośnie. Interesują ich nie tylko składniki i wartości odżywcze, ale także pochodzenie żywności, humanitarne traktowanie zwierząt oraz wpływ hodowli bądź upraw na środowisko. Chcą też wiedzieć, co firma robi na rzecz ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju. Wszystko to oprócz zestawu informacji, który stał się już standardem – na przykład, czy produkt ma pochodzenie lokalne, jest organiczny i bezglutenowy. Ta lista jest długa i ciągle się wydłuża.

Oprócz transparentności wymaganej do zbudowania i utrzymania zaufania klientów światowi producenci żywności i napojów traktują priorytetowo także bezpieczeństwo, jakość oraz zachowanie zgodności z przepisami. I choć postępująca globalizacja pozyskiwania oraz dystrybucji żywności pozwala rozszerzać łańcuchy dostaw i docierać do większej liczby klientów, ta sama globalizacja sprawia, że ryzyko – na przykład skażenia czy rozprzestrzeniania się choroby – może okazać się bardziej złożone i trudniejsze do wyeliminowania. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) szacuje, że każdego roku około 600 milionów ludzi zatruwa się skażoną żywnością, a dla 420 000 z nich choroba kończy się śmiercią. Właśnie ze względu na to ryzyko – i potencjalne konsekwencje – sektor produkcji żywności i napojów jest tak ściśle regulowany.

Skuteczne reagowanie na oczekiwania konsumentów wymaga transparentności, zapewnienia bezpieczeństwa oraz przestrzegania nieustannie zmieniających się przepisów – to spore wyzwania niemal dla wszystkich producentów żywności i napojów, niezależnie od wielkości firmy. Potencjalne uchybienia mogą narazić na szwank nie tylko zdrowie klientów, ale też wizerunek marki, a koszty wycofania produktu z obrotu bywają szalenie wysokie. Przejrzysty łańcuch dostaw i zdolność śledzenia oraz identyfikowania składników pozwalają firmie spokojnie spoglądać w przyszłość, a szczegółowa dokumentacja wszystkich składników i procesów może stanowić podwaliny zaufania publicznego.

Wielu producentów żywności i napojów zaczyna zdawać sobie sprawę z tego, że ich systemy IT oraz procesy biznesowe nie są w stanie wspierać przejrzystości łańcucha dostaw ani identyfikowalności na poziomie wymaganym dziś na wysoce konkurencyjnym, globalnym rynku. Aby zyskać dostęp do tych możliwości i w pełni wykorzystać ich potencjał, potrzebują technologii przemysłu 4.0, zwanego też czwartą rewolucją przemysłową.

Zintegrowanie przemysłu 4.0 z ekosystemem łańcucha dostaw wymaga cyfrowej transformacji tego łańcucha, tak aby umożliwiał on identyfikowanie składników oraz produktów w górę i w dół strumienia, u wszystkich dostawców, firm logistycznych i partnerów. Do śledzenia i lokalizowania potencjalnie szkodliwych składników oraz izolowania problemów niezbędne są technologie internetu rzeczy (IoT) – w połączeniu z kompleksowymi funkcjonalnościami sieciowymi, które gwarantują identyfikowalność w całym łańcuchu dostaw.

Transparentność oraz identyfikowalność łańcucha dostaw (o ile tylko zostaną prawidłowo wdrożone) zapewniają też dodatkowe korzyści, takie jak większe zaufanie klientów i umocnienie renomy marki, gwarancja bezpieczeństwa żywności, zmniejszanie ilości odpadów oraz działanie w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju.

Efektywny i przejrzysty łańcuch dostaw wymaga szeroko zakrojonej współpracy oraz koordynacji między interesariuszami. Najlepiej w czasie rzeczywistym. Może się to okazać sporym wyzwaniem, zważywszy, że wielu producentów żywności i napojów polega na zakładach produkcyjnych oraz innych ogniwach łańcucha dostaw, które są własnością dostawców lub partnerów handlowych – a oni też pozyskują surowce od różnych dostawców, co dodatkowo komplikuje osiągnięcie przejrzystości. Z punktu widzenia producenta żywności i napojów korzyści z przejrzystości łańcucha dostaw powstają na etapie produkcji własnej, ale także w górze i dole strumienia łańcucha dostaw. Nowoczesne technologie, które zapewniają większą przejrzystość, mają też inne zalety – pozwalają na przykład dostarczać wszystkie informacje, których oczekują klienci, wykrywać problemy z bezpieczeństwem i reagować na nie, ograniczać marnowanie żywności oraz działać zgodnie z założeniami zrównoważonego rozwoju.

Agencja rządowa CDC (Centers for Disease Control) szacuje, że każdego roku z powodu zatruć pokarmowych około 48 milionów Amerykanów choruje, 128 000 trafia do szpitala, a 3000 umiera. Ogniska zatruć pokarmowych są niebezpieczne dla zdrowia publicznego, ale stanowią też jedno z najpoważniejszych zagrożeń finansowych dla producentów żywności i napojów.

W 2011 roku amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA, Food and Drug Administration) znacznie ulepszyła krajowy system bezpieczeństwa żywności, wprowadzając ustawę Food Safety Modernization Act (FSMA). W 2015 roku wdrożono wstępny zestaw zasad, jednak od tamtej pory stopniowo pojawiają się kolejne zapisy, a proces ten ma trwać do 2024 roku.

Zasady te wymagają od producentów żywności i napojów bardziej proaktywnego zapobiegania problemom z  kontrolą bezpieczeństwa żywności. Konieczne jest nie tylko wdrożenie kontroli prewencyjnych, ale też zatwierdzanie i weryfikowanie zasad – oraz dokumentowanie każdego kroku w tym procesie.

Po wykryciu problemu z bezpieczeństwem żywności masz kilka minut na zidentyfikowanie serii, partii oraz dostaw. Dlatego producenci muszą być w stanie śledzić wszystkie aspekty produktów w całym łańcuchu dostaw, a także mieć pełną widoczność na poziomie składników – na każdym etapie drogi, jaką artykuły pokonują z gospodarstwa na stół. Stanowi to jeszcze większe wyzwanie, gdy złożone łańcuchy dostaw łączą wiele krajów, a składniki są pozyskiwane z odległych lokalizacji.

Łatwo wyliczyć koszty bezpośrednie wycofania produktu, o wiele trudniej wycenić jednak straty wywołane nadszarpnięciem reputacji marki. Partnerzy biznesowi, zarówno po stronie łańcucha dostaw, jak i popytu, mogą zacząć wycofywać się ze współpracy, aby nie narazić na szwank także swojego wizerunku. W takiej sytuacji firma jest zmuszona włożyć cały wysiłek w przetrwanie, a nie w proaktywny rozwój działalności.

Na szczęście nie wszystkie problemy z bezpieczeństwem występują na tak katastrofalną skalę, aby prowadziły w konsekwencji do wycofania ogromnych partii produktu (lub pozwów sądowych). Producent lub przetwórca wykrywa zazwyczaj przypadkowe naruszenie zabezpieczeń i skażenie surowców lub partii gotowych produktów.

Technologia umożliwia szybkie i precyzyjne śledzenie oraz identyfikowanie składników, co usprawnia koordynację i reagowanie w przypadku wykrycia problemów z jakością. Taki poziom transparentności pomoże też budować zaufanie w całym łańcuchu dostaw.

Nasi konsultanci mają bogate doświadczenie projektowe, realizowali projekty wdrożenia oprogramowania w wielu przedsiębiorstwach. Poznaj projekty, które zrealizowaliśmy.

Chcesz poprawić traceability i proces kontroli bezpieczeństwa żywności – krok w stronę przemysłu 4.0? Szukasz narzędzi wspierających etykietowanie i śledzenie wyrobów, kraju, pochodzenia i procesów produkcyjnych? Chętnie omówimy z Tobą korzyści, możliwości i wątpliwości, które masz. Zachęcamy do dzielenia się doświadczeniami, spostrzeżeniami i wrażeniami. Skontaktuj się z nami jeszcze dziś. Wypełnij formularz: